Choroby wirusowe porzeczek i agrestu

Uprawa owoców wymaga zapewnienia roślinom optymalnych warunków rozwoju, zarówno jeśli chodzi o nawadnianie, jak i o wzbogacanie podłoża składnikami odżywczymi, a także niezbędne zabiegi związane z ochroną ich przed szkodnikami i chorobami. W przypadku krzewów agrestu i porzeczki najwięcej problemów przysparzają choroby grzybowe, takie jak m.in. szara pleśń, czarna plamistość agrestu i opadzina liści porzeczki. Wiele strat czynią również inwazje szkodników – mszyce, przędziorki lub chrabąszcze majowe. Wśród zagrożeń znajdują się jednak również choroby wirusowe – w przypadku agrestu będzie to otaśmianie liści, a przy porzeczce – rewersja porzeczki czarnej. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Rewersja porzeczki czarnej

Rewersja porzeczki czarnej to choroba, która jest przenoszona przez szkodnika będącego wektorem dla wirusa – roztocze nazywane wielkopąkowcem porzeczkowym (Cecidophyopsis ribis) – oraz rozmnażanie roślin, które zostały wcześniej zainfekowane. Wirus rewersji porzeczki czarnej jest określany skrótem BRV (Blackcurrant Reversion Virus). Choroba może się rozwijać w odmianie europejskiej, prowadzącej do ograniczenia owocowania, zmniejszenia wielkości owoców oraz znacznie późniejszego ich zawiązywania. W odmianie rosyjskiej efektem choroby jest brak owocowania. Objawami jest w obu przypadkach pojawienie się plam na liściach oraz zniekształcenie blaszki liściowej. Przy odmianie rosyjskiej dodatkowo widoczne jest wydłużenie lub rozdwojenie słupka kwiatu, brak pylnika, a także późniejsze kwitnienie i zasychanie kwiatów. Cechą charakterystyczną jest też nadmiar pędów prowadzący do dużego rozrostu krzewu. Odmiana europejska skutkuje wydłużonymi pąkami kwiatowymi, które są zabarwione na fioletowo oraz brakiem charakterystycznego meszku (kutnera). Objawy choroby występują rok po zakażeniu. Sposobem na walkę z wirusem BRV jest stosowanie środków zwalczających wielkopąkowca porzeczkowego oraz usuwanie porażonych krzewów.

Otaśmianie nerwów agrestu

Choroba nazywana otaśmianiem nerwów agrestu jest powodowana przez wirus określany skrótem GVBV (Gooseberry Vein Banding Virus). Może występować zarówno na agreście, jak i porzeczce. Wektorem odpowiedzialnym za rozprzestrzenianie się wirusa są mszyce pojawiające się na krzakach. Choroba rozwija się na plantacji przez zakażone krzaki pozyskiwane ze szkółek, pojawia się także tam, gdzie znajduje się sporo krzewów, które zostały porażone wcześniej. Objawami choroby jest występowanie mniejszych ilości owoców, które są drobne i wyraźnie odbiegają rozmiarem od pochodzących ze zdrowych krzewów. Otaśmianie nerwów agrestu można zauważyć dzięki zniekształceniu liści i ich niewielkim rozmiarom. Nerwy liści oraz tkanka w ich pobliżu ulega chlorozie, a więc pojawiają się na nich żółte przebarwienia – są one widoczne w okresie kwitnienia. Chorobie sprzyjają też niższe temperatury. Sposobem na walkę z wirusem GVBV jest zwalczanie mszyc oraz usuwanie porażonych krzewów, a najlepszą profilaktyką będzie stosowanie materiału szkółkarskiego ze sprawdzonego źródła.